فقه و امر سیاسی

ارتباط فقه با امر سیاسی دانش سیاسی خاصی را شکل می‌دهد که در نظام داناییِ مسلمانان از آن به فقه سیاسی تعبیر می‌شود. فقه سیاسی دانشی ارتباطی است که فهم ماهیت آن مستلزم فهم ارتباط دوسویة آن با فقه و سیاست است. فقه سیاسی به‌لحاظ معرفت‌شناختی و روش‌شناختی وامدار فقه است، اما به‌لحاظ موضوعی به امر سیاسی می‌پردازد و ازاین‌رو، به‌مثابۀ دانش سیاسی اسلامی با مبانی و روشِ خاص خود به تأمل در امر سیاسی به‌منظور کشف حکم شرعی امر سیاسی و تنظیمِ زندگی سیاسی مؤمنانه می‌پردازد. این دانش با چنین نگرشی به‌لحاظ معرفتی ارتقا می‌یابد و دیگر تنها به استخراج حکم شرعی سیاسی نمی‌پردازد، بلکه افزون بر آن، به‌مثابة دانش سیاسی اسلامی به تنظیم زندگی سیاسی نیز همت می‌گمارد. نوشتارِ حاضر با توجه به فقدان پژوهش‌هایی از این قبیل دربارة فقه سیاسی تلاش می‌کند با طرح درآمدی بر این بحث مهم، به ضرورت تقویت جایگاه معرفتی آن به‌مثابة دانش سیاسی اسلامی مدد رساند.